22.09.2025

როგორ გამოვაცოცხლოთ ქართული სოფელი?

სოფლის გამოცოცხლების პრობლემა და საჭიროება

საქართველოში სოფლის დაცლა უკვე წლებია მწვავე პრობლემაა. ახალგაზრდები ტოვებენ მშობლიურ კერებს, სოფლებში კი მხოლოდ ხანდაზმული მოსახლეობა რჩება. ცარიელი ეზოები და უფუნქციო ჭიშკრები - ეს უკვე არა მხოლოდ სტატისტიკაა, არამედ სიცოცხლის გარეშე დარჩენილი სივრცე.

სოფლის გადარჩენა მხოლოდ პირადი ეზოს მოვლას არ ნიშნავს. დღეს ეს ნიშნავს სოფლის, როგორც ეკონომიკური და კულტურული სტრუქტურის ხელახალ გამოგონებას.

რა უნდა განვითარდეს სოფლებში?

სოფლის გამოცოცხლება უნდა ეფუძნებოდეს:

• ლოკალურ ბუნებრივ რესურსებს

• კლიმატურ პირობებს

• მოსახლეობის ცოდნას

• ბაზრის ხელმისაწვდომობას

მაგალითად:

• კახეთი - ბიოინდუსტრია: ღვინო, ცხვრის ხორცი, ბროწეულის სიროფი, თავისუფალ გარემოში გაზრდილი ქათმის ხორცი, რძის პროდუქტები.

• სამცხე-ჯავახეთი - კარტოფილი, ინდაურის და ბატის ხორცი, რომლებიც ექსპორტზე შეიძლება გავიდეს მეზობელ ბაზრებზე.

• რაჭა-ლეჩხუმი და სვანეთი - რძის პროდუქტები ძველი რეცეპტებით, თხისა და ცხვრის სელექციური მოშენება.

• შიდა ქართლი - მემცენარეობა (ატამი, ვაშლი, მარწყვი, პომიდორი) და მეფრინველეობა.

• ქვემო ქართლი - მრავალმხრივი სოფლის მეურნეობა, ბიოპროდუქტები, თაფლი.

• გურია - ჩაისა და ციტრუსის კულტურის აღდგენა, ადგილობრივი ჯიშების მეფრინველეობა („გურული ქათამი“).

• იმერეთი - ბაღჩეული, მეფრინველეობა, ეკომეურნეობები.

• სამეგრელო - ბრენდირებული ბიოპროდუქტები: ჩაი, თხილი, კვერცხი, რძე და ყველი.

• აჭარა - მთაში ცხვარი და თხა, ზღვისპირეთში თევზის ბრენდირება, სამკურნალო მცენარეების წარმოება.

გადამმუშავებელი დარგების როლი

სოფლის ეკონომიკის გაძლიერებისთვის აუცილებელია გადამმუშავებელი დარგების განვითარება:

• ხილისა და ბოსტნეულის კონსერვაცია,

• ეთერზეთების წარმოება,

• სამკურნალო ბალახები,

• ორგანული სასურსათო პროდუქცია (ფქვილი, ზეთი, თხილი),

• ყველი, იოგურტი, ხაჭო,

• თაფლის პროდუქტები,

• ხის ნაკეთობები და ბუნებრივი ტექსტილი.

ეს დარგები არა მხოლოდ ეკონომიკურად მომგებიანია, არამედ ქმნის ახალ სამუშაო ადგილებს, ზრდის სოფლის პროდუქტიულობას და აძლიერებს ტრადიციულ კულტურას.

სტრატეგიული ხედვა

საქართველოს სოფლებს შეუძლია გახდეს:

• ბიოპროდუქტების მწარმოებელი ცენტრი,

• ტექნოლოგიურად განვითარებული სოფლის მეურნეობა (აგროდრონები, ციფრული ანალიტიკა, ელექტრონული პლატფორმები),

• ტურიზმისა და ბრენდირებული სოფლის პროდუქტების ჰაბი.

საჭიროა:

• ინფრასტრუქტურაში ინვესტიციები,

• ტექნოლოგიების დანერგვა,

• საგანმანათლებლო პროგრამები,

• კოოპერატივები და მიკროინდუსტრიები.

დასკვნა

საქართველო ფლობს უნიკალურ რესურსებს - კლიმატს, გეოგრაფიას, ტრადიციებს. სწორი სტრატეგიის შემთხვევაში, შესაძლებელია სოფლის მეურნეობის წლიური ბრუნვის 15 მილიარდ ლარამდე გაზრდა 10 წელიწადში.

👉 სოფლის გამოცოცხლება არ არის წარსულში დაბრუნება - ეს არის გზა მომავლისკენ.